Κείμενο Συμβολής – Ανάπτυξη στρατηγικών μείωσης της διακινδύνευσης στον Ελλαδικό Χώρο – Γιάννης Μπάρμπας
Ανάπτυξη στρατηγικών μείωσης της διακινδύνευσης στον Ελλαδικό Χώρο
Η μετάβαση από την κλιματική αλλαγή στην κλιματική κρίση έχει οδηγήσει παγκοσμίως στην κατακόρυφη αύξηση των φυσικών κινδύνων. Η ανθρώπινη παρέμβαση δεν μπορεί να γίνει ώστε να μειωθούν οι φυσικοί κίνδυνοι, μπορούμε όμως κάλλιστα να παρέμβουμε δραστικά ώστε να βελτιώσουμε την τρωτότητα των συστημάτων. Όμως τα συστήματα που συγκροτούν την ολική τρωτότητα ενός περιβαλλοντικού συστήματος, πόλης, περιφερειακής ενότητας, ή και της χώρας ολόκληρης και συνολικά σε όλο τον κόσμο είναι πολλά και οι σχέσεις μεταξύ τους ορίζονται από πολλούς βαθμούς ελευθερίας.
Η διαχείριση κινδύνων και κρίσεων περιλαμβάνει τρία βασικά στάδια:
1. Το πρό-καταστροφικο στάδιο που περιλαμβάνει την πρόληψη και ετοιμότητα.
2. Το συν-καταστροφικό στάδιο που περιέχει όλες τις ενέργειες που πρέπει να γίνονται άμεσα με την καταστροφή και
3. Το μετα-καταστροφικό στάδιο που περιλαμβάνει μέσο-μακροπρόθεσμες ενέργειες αποκατάστασης και επαναφοράς του συστήματος σε καλύτερο και ανθεκτικότερο επίπεδο από αυτό στο οποίο βρισκόταν πριν την καταστροφή, ώστε να συμβάλουμε με αυτό τον τρόπο στη πρόληψη για τον επόμενο κίνδυνο που δεν θα απέχει πολύ χρονικά.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Με βάση τα δεδομένα της κλιματικής κρίσης διαπιστώνουμε ότι τόσο οι υδρομετεωρολογικοί όσο και οι γεωδυναμικοί κίνδυνοι, προσβάλουν τις ίδιες περιοχές με μεγαλύτερη συχνότητα. Πρέπει επομένως να ληφθούν ΑΜΕΣΑ οι δράσεις που θα μειώσουν την διακινδύνευση. Δεν πρέπει να βαδίζουμε στα τυφλά διότι κάθε έργο που θα προγραμματίζεται, από εδώ και στο εξής, θα πρέπει να γίνεται με προβολή στην κλιματική κρίση. Πρέπει, κατά συνέπεια, να ληφθούν οι πιο κάτω δράσεις:
1. Είναι η ανάλυση και η εκτίμηση κινδύνου για όλα τα φυσικά φαινόμενα είτε ανήκουν στην κλιματική κρίση είτε όχι. Πρέπει δηλαδή να κατασκευαστούν λεπτομερείς και βαθμονομημένοι χάρτες, με υψηλή ανάλυση και προσδιορισμό του επιπέδου του κινδύνου ανά γεωγραφική περιοχή, που καθένας του να αφορά σε:
1. Καιρικά φαινόμενα
2. Πλημμυρικά φαινόμενα
3. Σεισμικά ρήγματα
4. Κατολισθητικά φαινόμενα
5. Καθιζήσεις
6. Καταπτώσεις
7. Πεδία διαβρώσεων
8. Λασπορροές
9. Υποσκαφές
10. Μεταβολές του ανάγλυφου κ.λ.π
Η ανάλυση-εκτίμηση κινδύνου πρέπει να περιέχει και τα δεδομένα της κλιματικής κρίσης και να αποτελέσει την βάση για τον περαιτέρω σχεδιασμό της πολιτικής προστασίας.
2. Εκτίμηση της τρωτότητας των συστημάτων και κυρίως των βασικών υποδομών:
1. Του οδικού δικτύου
2. Του σιδηροδρομικού δικτύου
3. Των κατασκευών των οικιστικών περιοχών
4. Των γραμμών ζωής
5. Των τουριστικών υποδομών
6. Των αγροτικών υποδομών
7. Των βιομηχανικών και βιοτεχνικών υποδομών
8. Των δικτύων νοσοκομειακών μονάδων
9. Των λιμένων
10. Των σταθμών ενέργειας
11. Των διυλιστηρίων κ.α.
3. Χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός που θα περιλαμβάνει νέες χωροθετικές πολεοδομικές παρεμβάσεις, μικροζωνικές μελέτες και σχεδιασμό υποδομών, με στόχο την αύξηση της ικανότητας και της αντοχής αλλά και τον μετριασμό των καταστροφών σε μελλοντικά ακραία φαινόμενα.
4. Ενιαίος φορέας διαχείρισης υδάτων ο οποίος θα είναι υπεύθυνος της εφαρμογής Master Plan. Ο φορέας θα έχει την συνολική διαχείριση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων και θα δρομολογήσει έργα ορεινής υδρονομίας, διαχείρισης αναχωμάτων, έργα κατά μήκος ποταμών κ.α. Επιπλέον θα έχει την αρμοδιότητα της παρακολούθησης των υπογείων υδροφόρων οριζόντων, την ποιότητα των υδάτων κλπ.
5. Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης εκδήλωσης κινδύνων, που περιλαμβάνουν δορυφορική παρακολούθηση, πλήρως ανεπτυγμένο δίκτυο οργάνων μέτρησης μεγάλου αριθμού παραμέτρων, κατά τα πρότυπα του δικτύου ΙΜΑ της Ιαπωνίας, σε σταθμούς και, μετάδοση των πληροφοριών στο συντονιστικό κέντρο της εκάστοτε περιφέρειας.
6. Σύγχρονος εξοπλισμός και μέσα αντιμετώπισης κάθε είδους υδρομετεωρολογικών και γεωδυναμικών κινδύνων καθώς και του απαιτούμενου υλικού για το συν-καταστροφικό και μετα-καταστροφικό στάδιο.
7. Σύνταξη νέων κανονισμών και κανονιστικών διατάξεων για όλους τους φυσικούς κινδύνους, αντίστοιχους με τον ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ και προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα που προέκυψαν και θα προκύπτουν διαρκώς.
8. Σύνταξη-επικαιροποίηση-προσαρμογή των σχεδίων της Πολιτικής Προστασίας (Εγκέλαδος, Δάρδανος, Ιόλαος, Βορέας) σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, της κλιματικής κρίσης, για κάθε Δήμο της Περιφέρειάς μας με στόχο να προδιαγραφούν και να καθοριστούν οι βασικές απαιτήσεις και ανάγκες για ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό και μια πρότυπη επιχειρησιακή οργάνωση κάθε Δήμου, σε μορφή σαφών αλλά και αυτόνομων βημάτων.
9. Ασκήσεις πλήρους ανάπτυξης πεδίου που πρέπει να γίνονται, περιοδικά, για την διαχείριση κινδύνων και καταστροφών με ρεαλιστικά σενάρια, για την Περιφέρειά μας, προσαρμοσμένα στην ανάλυση κινδύνων τόσο των υδρομετεωρολογικών, όσο και γεωδυναμικών. Έτσι θα προκύψει η εκτίμηση της τρωτότητας των συστημάτων και κατά συνέπεια θα επανατροφοδοτηθούν τα σχέδια με νέα στοιχεία και δεδομένα.
10. Δράσεις εκπαίδευσης και ενημέρωση, τόσο των αιρετών, όσο και των στελεχών των ΟΤΑ, αλλά και, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού και των ειδικών ομάδων δράσης σε θέματα διαχείρισης των καταστροφών. Έτσι :
• Θα αποκτήσουν τεκμηριωμένη και αξιοποιήσιμη γνώση για τα είδη, τα χαρακτηριστικά τις επιπτώσεις και τις μεθοδολογίες διαχείρισης κινδύνων και κρίσεων.
• Θα επιμορφωθούν στη διαχείριση των κινδύνων και των κρίσεων
• Θα αποκτήσουν την ικανότητα να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους που πιθανόν να εμφανιστούν στο χώρο τους.
Εννοείται πως η επιμόρφωση θα γίνει από υπεύθυνες, εκπαιδευμένες και γνώστες του αντικειμένου επιστημονικές ομάδες και όχι από καιροσκόπους-κερδοσκόπους τύπου ΚΕΚ
Γιάννης Μπάρμπας, συντονιστής ΟΜ1 ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Χαλκίδας